Արցախյան երկրորդ պատերազմի առաջին օրվանից կեղծ ու գողացված օգտահաշիվներով ապատեղեկատվություն ու խուճապային լուրեր տարածելուց, Թվիթերում արհեստական թրենդներ ձևավորելուց ու քարոզչական նյութեր բեմադրելուց բացի ադրբեջանական կողմը որդեգրել էր քարոզչության հայելային կրկնության մեթոդը։ Բաներ, որի մասին գրում էին միջազգային լրատվամիջոցները կամ որում միջազգային հանրությունը, Հայաստանն ու Արցախը մեղադրում էին Ադրբեջանին, Ադրբեջանն անմիջապես «գտնում էր» հայկական կողմերում։ Բաներ, որոնք տեղի էին ունենում հայկական կողմերում, կրկնվում էին Ադրբեջանում։
Նման մի քանի դեպք ամփոփված է ստորև՝ հստակ ժամանակագրությամբ։ Սա փաստացի բացահայտում է Ադրբեջանի ռազմական քարոզչության ուղղություններից մեկի ձեռագիրը։
Հայելային համընկնում 1․ վարձկաններ
Թուրքիայի օժանդակությամբ Սիրիայի հյուսիսում գործող զինված խմբերից Ադրբեջան բերվող վարձկանների մասին առաջին հրապարակումները հայտնվեցին այս տարվա հուլիսի տավուշյան բախումներից հետո։
Նախ գրեցին արաբական լրատվամիջոցները, ապա սեպտեմբերի 21-ին ձայնագրություն հրապարակեց ամերիկացի լրագրող Լինդսի Սնելը։ Դրանում Սնելի աղբյուրը պնդում էր, որ սեպտեմբերի 27-30-ը «Սիրիական ազատ բանակից» 1000 վարձկան է ուղարկվելու Ադրբեջան։ Նույն թվիթում լրագրողը նշում էր՝ բազմաթիվ աղբյուրներից լսել է, որ վարձկաններից ոմանք արդեն այնտեղ են։
Սեպտեմբերի 23-ին հրապարակվեց Ադրբեջան ուղարկված շուրջ 50 վարձկանի տվյալ։
Պատերազմի ընթացքում, սկսած սեպտեմբերի 27-ից, Ադրբեջանում վարձկանների առկայության մասին մեկը մյուսի հետևից գրեցին միջազգային հեղինակավոր հարթակներ՝ theguardian.com, investigativejournal.org, investigativejournal.org 2, novayagazeta.ru, bbc.com, nybooks.com, washingtonpost.com, observers.france24.com, citeam.org, akmckeever.com և այլն։
Թուրքիայի աջակցությամբ գործող ջիհադական խմբերից 300 սիրիացու Ադրբեջան տեղափոխելու մասին հայտարարեց Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը: Մի քանի օր անց նման հայտարարություններ և մտահոգություններ հնչեցին ռուսական կողմից, նաև նախագահ Վլադիմիր Պուտինի մակարդակով։
ԱՄՆ-ն իր քաղաքացիներին նախ Թուրքիայում, հաջորդ օրը նաև Ադրբեջանում զգուշացրեց ահաբեկչական հարձակման ռիսկերի մասին։ Ապա Իրանը հայտարարեց, որ իր սահմանների մոտ թույլ չի տա ահաբեկիչների ներկայություն։
Չնայած լրատվամիջոցներում հրապարակված վկայություններին, վարձկանների մասնակցությամբ ժամանակ առ ժամանակ սպրդող լուսանկարներին և տեսանյութերին, ինչպես նաև քաղաքական հայտարարություններին՝ պաշտոնական Անկարան և Բաքուն շարունակում են հերքել վարձկաններ ներգրավելու իրողությունը։
Ավելին, սեպտեմբերի 28-ին Թուրքիայում Ադրբեջանի դեսպանը զինյալ վարձկանների ներգրավման հասցեատեր հռչակեց հայկական կողմերին. իբր «Քրդական աշխատավորական կուսակցությունից» (PKK) Հայաստանը խմբեր է վարձել՝ Լեռնային Ղարաբաղում զինվորականներին վերապատրաստելու համար։ Նման պնդումը կասկածելի է թվացել, օրինակ, Washington Post-ի վերլուծաբանի համար։
Ապա տարածվեցին Հունաստանից և արևմտյան այլ երկրներից հայկական ծագումով վարձկաններ բերելու մասին հայտարարություններ։ Սիրիացի ու լիբիացի վարձկաններ ներգրավելու վերաբերյալ մեղադրանք հնչեց անգամ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունից։
Հայելային համընկնում 2․ գաղտնազերծված ձայնագրություններ
Հոկտեմբերի 3-ին Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայությունը հակառակորդի գաղտնազերծված ձայնագրություն հրապարակեց։ Այն հաստատում էր ռազմական գործողություններում թուրքական կողմի և վարձկան-ահաբեկիչների ներգրավման հանգամանքը։
Ձայնագրությունը 3 մասից էր կազմված։ Առաջին հատվածում որոշակի կոորդինատների փոխանակում է թուրքերեն և ադրբեջաներեն։ Հաջորդում լսվում է ադրբեջանցի զինվորի և արաբ վարձկանի խոսակցությունը։ Վերջին հատվածում վարձկանների միջև զրույց է։
Սրանից 3 օր անց՝ հոկտեմբերի 6-ին, մոտ 3 րոպե տևողությամբ արաբերեն ձայնագրություն հրապարակեց Ադրբեջանի Պետական անվտանգության ծառայությունը։ Այսպես կոչված «գաղտնազերծված ձայնագրությունն» ապացուցում էր Բաքվի և Անկարայի թեզը, թե հայկական կողմն օգտագործում է այլազգի վարձկան-ահաբեկիչներ։ Մասնավորապես՝ Իրաքից և Սիրիայից բերվող քուրդ ահաբեկիչներ, որոնք իբր կապ ունեն «Քրդական աշխատավորական կուսակցության» հետ։
Ադրբեջանի հրապարակած ձայնագրության մեջ կա հայկական կողմի ավելի վաղ հրապարակած բովանդակության հայելային կրկնություն։ Այսպես. իբր Արցախ նոր եկած վարձկանների մասին տեղում գտնվողն ասում է՝ իզուր են եկել, կան մեծ կորուստներ, վիճակը վատ է։ Ինքն ափսոսում է, որ եկել է։
Ուշագրավ է, որ Ադրբեջանի պետական գերատեսչությանը հաջողվել է «գաղտնազերծել» վարձկանների խոսակցության այն հատվածը, երբ մեկը մյուսից ճշտում է ռազմի դաշտում թուրքերի առկայության հարցը, ինչը, զրուցակիցը, բնականաբար, հերքում է։
Այսպիսով, ադրբեջանական պետական քարոզչամեքենան հընթացս փորձում է հերքել Թուրքիայի մասնակցությունը Արցախյան երկրորդ պատերազմին, ինչի մասին բազմաթիվ ապացույցներ և հայտարարություններ կան։
Ադրբեջանը նույն կերպ չէր ընդունում թուրքական F-16-երի առկայությունը իր տարածքում։ Հակառակը բացահայտեց The New York Times-ի վիզուալ հետաքննությունների մասնագետը։
