#Անցած-չգնացած
Ու աշխարհի մասին մտածելու փոխարեն՝ սկսում ես մտածել տան մասին: Ոչինչ, ամբողջ կյանքում աշխարհի մասին ես մտածել: Հիմա ինքն ընտանիքի անդամ է: Քո հետ նստում-վեր է կենում: Ու այ քեզ բան: Տունդ աշխարհն է: Չէ է, աշխարհը տունդ է: Ինչ-որ դրվագներ են գալիս՝ անցած-գնացած, մտած-դուրս եկած տների: Ահա, տատիկիդ հարևան Ռոզայենց տանը կուխնի կար: Զալ, սպալնի, խոլ, տուալետ-վաննա: Նրա երջանկությանը չափ չկար, երբ կուխնիի համար ուգալոկ էր առել: Գերմանական սծենկայի համար տարիներով հերթագրվել ու փող էր հավաքել: Իսկ չեխական լյուստրաները միշտ փայլում էին: Կուխնիի ումիվալնիկն օրը մի քանի անգամ ժեմչուգով պլպլացնում էր, իսկ սպալնիի մեբելը Լյուդովիկոս էր: Շաբաթը մեկ լվացվող զանավեսկեքի և պակռիվալների գույնը բռնացրած էր յուրաքանչյուր սենյակի աբոյների գույնի հետ: Կուխնիի սեղանին կլինկոր էր փռած, իսկ զալի փափուկ խոլը ցելաֆոնով ծածկած, որ չկեղտոտվի: Խալաձիլնիկը պոլնի լիքը: Խռուստալը՝ վազ-մազ, բակալներ, ամեն շաբաթ կանոնավոր փայլեցվում ու շարվում էր սերվանտում: Իսկ սպալնիի հին գառձիռոբն ու շկաֆը տեղափոխվել էին շուշաբանդած բալկոն: Բալկոնում կար նաև մի հատ հին ձիվան, երկաթի պռուժիններով կռավաթ, մի հատ կուշետկա ու մի հատ էլ հին շիֆանեռկա: Պոլը խալի պարկետ էր, որը շաբաթը մեկ մաստիկա էր քսվում ու պալատյոռով փայլեցվում: Չնայած իրենց ապրած շենքում սարդ ու սարդոստայն չէր նկատվում, պատալոկը պիտի մանդիլներից պարտադիր մաքրվեր, որ հանկարծ ոչ մեկի աչքին էդ խայտառակությունը չերևար: Պադակոննիկները միշտ մաքուր, գարշոկներով սենյակային ծաղիկները շարած: Պաձեզդի առաջին հարկում նաև կլադովկա ունեին, որը լիքն էր վարենիի ու կամպոտի բանկեքով: Նրա հայկական, հայաստանյան, սովետական տունը ռուսերեն էր: Ինքը ռուսերեն հազիվ էր խոսում, բայց տունը ռուսերեն էր: Ու շատերի տներն էին ռուսերեն: Նստակեցությունը առանցքային գաղափար դարձրած ազգի համար: Հազարաշեն ու գլխատուն ունեցող ազգի համար: Կվառծիրան ռուսերեն էր:
#Գնացած-մնացած
Բայց սա ինչու՞ հիշեցիր: Հաաաա: Չես կարողանում հանգիստ տանը սթրվել էլի: Էն աստվածային քաղաքում բնակվող մի հրեշտակապետ կա, ում խոհանոց շատերն են պարբերաբար ծիկրակում: Նա տնետուն անցնում, ելումուտ է անում, մագլցում հայախոս ֆեյսբուքի պատերով, որոշ ֆեյսբուքցիների մոտ տնավորվում ու դառնում մեր այլևս հանրային տան մաս՝ մեբելի պես: Վերցրել է սովետական դիսիդենտների շատ տնական, նաև ինչ-որ առումով ծիսական տարածքը՝ խոհանոցը, իմաստախեղել, շուռ տվել ու էնտեղից լայվեր է անում: Սովետում խոհանոցը շատ փոքր էր: Զարմանում էիր՝ ինչպես էր էդքան մարդ տեղավորվում անծայրածիր սովետի բոլոր կետերում նույնատիպ սեղանի շուրջ, հիմնականում՝ տաբուրետկեքի վրա: Թաղվում էին ծխախոտի ծխի մեջ ու գիշերներ լուսացնում արգելված գրքերի ու մտքերի հետ: Սովետի սկզբներին կոնստրուկտիվիստ ճարտարապետները շենքերն առանց խոհանոց էին նախագծում: Կոմունալ էր ամենը, իսկ առաջին հարկում՝ ընդհանուր ճաշարան, որտեղ պետք է սնվեին բնակիչները:
